رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی بعد از ظهر امروز (شنبه) در نشست « تبیین و جایگاه سلامت اجتماعی و توانبخشی در نظام سلامت » که در این دانشگاه، با حضور معاون رئیس جمهوری در امور مجلس برگزار شد، چالش های دانشگاه در راستای تعالی و عدالت در خدمات سلامت را تشریح کرد.

    به گزارش خبرنگار وبدای دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، دکتر حمیدرضا خانکه ضمن تشکر از حضور معاون رئیس جمهوری در این دانشگاه، معرفی مختصری از بخش های مختلف دانشگاه داشت و چالش ها و پیشنهادهای هر بخش را ذکر کرد.

    وی در همین ارتباط گفت که دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تنها دانشگاه زیر مجموعه وزارت بهداشت با ماموریت ویژه در حوزه های توانبخشی، سلامت اجتماعی و روانی است و رشته های وزارت بهداشت و وزارت علوم را به صورت تجمیع شده در خود دارد.

    وی آماری از تعداد اعضای هیات علمی، رزیدنت ها و دانشجویان شاغل به تحصیل این دانشگاه را ارائه داد و افزود: بواسطه 30 سال تلاش این دانشگاه و تربیت نیروی متخصص، تحول در حوزه توانبخشی را شاهد بودیم. این دانشگاه در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو می گیرد و 60 درصد دانشجویان این دانشگاه در مقاطع تحصیلات تکمیلی اشتغال دارند.

    دکتر خانکه درباره تولیدات علمی دانشگاه اظهار داشت که این دانشگاه دارای 8 هزار مقاله در حوزه های مختلف و نسبت به تعداد اعضای هیات علمی، بیشترین تعداد مقاله را داشته که منتشر شده است.

    وی افزود:  23 گروه آموزشی، و هشت مرکز تحقیقات در حوزه های توانبخشی و سلامت اجتماعی در این دانشگاه فعالیت دارند، و تنوع و گستردگی حوزه های تحقیقاتی در این دانشگاه منحصربفرد است.

    رئیس دانشگاه به افتخارات این دانشگاه همچون پروژه های کشوری ایرانوم و پیشگیری از معلولیت ها و برنامه حوزه ژنتیک دانشگاه در خصوص پزشکی فردی اشاره کرد و افزود: تشکیل رصدخانه اجتماعی کووید 19 از اوایل دوران کرونا، از دیگر افتخارات دانشگاه است و تاثیر کرونا بر ابعاد اجتماعی زندگی مردم سبب مطالعات مختلف در این خصوص شد.

    دکتر خانکه ادامه داد: حسب دستور مقام عالی وزارت بهداشت، اولین مدل خدمات سلامت روانی – اجتماعی پساکرونا نیز در معاونت تحقیقات دانشگاه طراحی شده و تا یکی دو هفته آینده تکمیل و از آن رونمایی خواهد شد.

    وی ، اهداف مختلف رصدخانه در حوزه سلامت اجتماعی را قابل تامل دانست و گفت: پیشنهاد شده که این دانشگاه، رصدخانه سلامت اجتماعی در کشور را به عهده داشته و مطالعات مختلف در این حوزه انجام بدهد. اگر در کشور ما سالانه  17 هزار کشته در حوادث ترافیکی داریم ، 34 هزار معلول و بیش از 500 هزار مراجعه به نظام سلامت وجود دارد، نشاندهنده تاثیر سازمان ها و دستگاه های دیگر بر سلامت مردم است که بار آن بر دوش نظام سلامت می باشد.

    دکتر خانکه افزود: خودروی نامناسب، جاده نامتناسب، نبودن جرائم بازدارنده و عوامل محیطی متعدد که خارج از نظام سلامت، باری بر این نظام تحمیل می کنند که لازم است این عوامل مورد مطالعه قرار گرفته و سهم هر یک بر سلامتی جامعه مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرد تا محیط سالم و شیوه زندگی سالم را برای مردم تامین کنیم.

    وی از برگزاری اولین کنگره رصد اجتماعی کووید 19 گفت که مطالعات مختلف را مورد توجه قرار داده و خلاصه سیاستی برای مسئولان نظام ارائه کرده است.

    وی همچنین به حوزه های فعالیت دانشگاه در زمینه توانبخشی و سلامت اجتماعی اشاره کرد و از پروژه های تحقیقاتی انجام شده در حوزه سلامت اجتماعی بویژه افزایش رو به رشد جمعیت سالمندان و اجرای سیاست جوانی جمعیت گفت که در حال بررسی و مطالعه است.

   دکتر خانکه درباره دو بیمارستان منحصربفرد روانپزشکی رازی و بیمارستان تخصصی توانبخشی رفیده گفت و پیشنهاد در خصوص افزایش تخت های روانپزشکی و توانبخشی در کشور را ارائه داد تا طی سال های آتی پاسخگوی نیاز سالمندان و افراد دارای معلولیت که بخش اعظم آنها در حوادث ترافیکی دچار آن می شوند و متاسفانه قشر جوان کشور که نیروی کار و فعالیت در جامعه محسوب می شود، بیشترین آسیب را می بیند و باید خدمات توانبخشی و فناوری تولید تجهیزات کمک توانبخشی، به کمک آنان بیاید.

    وی همچنین از برنامه ها و پروژه های عمرانی در راستای افزایش مراکز پزشکی و توانبخشی تحت پوشش این دانشگاه گفت که با تامین اعتبارات لازم ، تکمیل شده و به نیازمندان خدمات ارائه خواهند داد.

    وی در ادامه به چالش های دانشگاه علوم توانبخشی در راستای تعالی و عدالت در خدمات سلامت پرداخت و « مشخص نبودن تولیت خدمات توانبخشی و سلامت اجتماعی، افزایش روزافزون جمعیت سالمندان در کشور، نیاز بیش از 30 میلیون نفر به خدمات توانبخشی، معلولیت حدود 15 میلیون و نیاز 25 درصد جمعیت کشور به وسایل کمک توانبخشی (معلولیت های ناشی از حوادث ترافیکی ) ، تربیت ناکافی نیروی انسانی و توزیع غیرعادلانه آموزشی در حوزه توانبخشی، کمبود دسترسی به خدمات توانبخشی و سلامت روان خصوصا در مناطق محروم، نبود پوشش بیمه ای کافی در خدمات توانبخشی » را از جمله این چالش ها بیان کرد.

   دکتر خانکه همچنین از دیگر چالش های حوزه های فعالیت این دانشگاه، به « تمایل اساتید و دانشجویان به مهاجرت، کمبود منابع در حوزه توانبخشی و سلامت اجتماعی، 7 درصد کل اعتبارات سلامت که فقط حدود 7/2 درصد درآمد سرانه ملی و تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده، و کمبود تخت های توانبخشی و روانپزشکی در سطح کشور » اشاره کرد.

    *****

   حجت الاسلام والمسلمین محمد افشاری مسئول دفتر نمایندگی نهاد رهبری در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی نیز در سخنانی ضمن خیرمقدم به مسئولان شرکت کننده، گفت: اولین بار سیاست جمعیت از سوی حضرت امام (ره) ابلاغ شد که جمعیت کشور در آن سال ها، حدود 30 میلیون نفر بود و ایشان گفتند که کشور ظرفیت افزایش جمعیت تا 150 میلیون نفر را دارد و لذا تلاش کنید که این موضوع محقق شود، و مقام معظم رهبری حضرت آیت ا... خامنه ای نیز کشور را نه برای جمعیت  150 میلیون نفری، بلکه برای 200 میلیون نفر ، دارای ظرفیت ذکر کردند.

    وی افزود: برای ترمیم این مشکل که هم اکنون در جامعه وجود دارد، بسته های پیشنهادی تهیه شده است که یکی از مهمترین آنها، بسته فرهنگی است و برای دقت نظر ویژه در عرصه فرهنگی، دانشگاه ها می توانند بلحاظ کمی و کیفی در این عرصه فعالیت کنند.

   حاج آقا افشاری تصریح کرد که با توجه به ظرفیت دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی بلحاظ وجود  مراکز تحقیقاتی مانند مرکز تحقیقات سالمندی و دیگر مراکز ، می تواند در عرصه ترمیم این مشکل و در راستای جوانی جمعیت، نقش موثرتری ایفا نماید.

    وی تاکید کرد که قشر نخبه به عنوان مخاطب اول در این سیاستگذاری، مورد توجه قرار بگیرند.

*****

    دکتر احمد دلبری رئیس مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی نیز طی سخنانی به تبیین روند افزایشی جمعیت سالمندان در کشور و چالش های تامین نیازهای این قشر طی سالهای آینده پرداخت.

    وی گفت: به یمن تلاش چهار دهه گذشته دست اندرکاران حوزه سلامت، امید به زندگی در کشور ما حدود 76 سال شده است، یعنی از اولین سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شاخص امید به زندگی، 20 سال افزایش یافته و جای تقدیر از افراد دست اندرکاران نظام را دارد، ضمن آنکه باید توجه داشته باشیم که این افزایش عمر، نیاز به تمهیدات خاص دارد.

     وی افزود: جمعیت سالمندان طی 40 سال گذشته، دو برابر شد، ( از سال 1355 که 5/3 درصد جمعیت کشور را سالمندان بالای 60 سال تشکیل می دادند، هم اکنون به 10 درصد رسیده است ) و پیش بینی می شود که در سال 2050 میلادی، بیش از 30 درصد جمعیت کشور، سالمند باشند، اما هنوز زیرساخت های لازم برای تامین امکانات مورد نیاز جهت این جمعیت پیش بینی نشده است و از نیروی جوان بعنوان شاخص توسعه برای تشکیل زیرساخت ها استفاده نکرده ایم، درصورتی که گفته می شود که مشکلات سالمندی، 5 تا 6 برابر سالمندان است.

    رئیس مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه تصریح کرد: در برنامه های سوم، چهارم، پنجم و ششم کشور و در سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در دو بخش جمعیت و خانواده، بصراحت ذکر شده است ولی واقعا چقدر به آنها عمل شده است.

    دکتر دلبری افزود: هرچند که از سال 1383 به دولت دستور تدوین سند سالمندی داده شده بود، اما سال گذشته سند تدوین شد ولی هنوز به برنامه اقدام نرسیده و هنوز تقسیم کار روی این سند انجام نشده است.

    دکتر دلبری با اشاره به تهیه نامه ای با امضای رئیس فرهنگستان علوم پزشکی برای معاون رئیس جمهوری در امور مجلس، در مورد موضوع سالمندی جمعیت و چالش های نظام سلامت در این خصوص، از دکتر حسینی معاون رئیس جمهوری درخواست کرد که توجه بیشتر به این موضوع داشته باشد.

    وی با اشاره به اینکه هم اکنون در پاسخگویی به نیاز سالمندان مشکل داریم، افزود: این درحالی است که در آینده، سالمندان، پیرتر و آسیب پذیرتر خواهند بود و هزینه ها نیز بیشتر خواهد شد، ضمن آنکه منابع بیمه ای نیز برای کسی باقی نمی ماند، در صورتی که در دنیا، توجه به حوزه سالمندی را به عنوان سرمایه گذاری مورد توجه قرار داده اند، بطوری که کارآفرینی و اشتغال خانگی در حوزه سالمندی است.

    رئیس مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه همچنین با اشاره به اینکه 20 درصد سالمندان کشور، وابسته به مراقبان خود هستند، گفت: یکی از اعضای هیات علمی مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، شاخص دیده بانی سالمندی در ایران را تدوین کرده است و این شاخص نشان می دهد که در بین 97 کشور جهان، ایران عدد 67 را به خود اختصاص داده و در بهداشت و حمایت نظام سلامت رتبه 43 را کسب کرده است.

    دکتر دلبری درباره تربیت نیروی متخصص این حوزه نیز گفت: دانشگاه ما تا سال 2020 میلادی، سه دوره نیروی متخصص طب سالمندی تربیت کرد، و بعد به دلیل تضاد منافع و فشار متخصصان داخلی، این رشته حذف شد و این در حالی است که براساس استانداردهای دنیا، کشور به دو هزار و 31 نیروی متخصص طب سالمندی نیاز دارد، درصورتی که هم اکنون تعداد آنان کمتر از 20 نفر است.

    وی در پایان سخنانش، از معاون رئیس جمهوری درخواست کرد که فعالیت شورای ملی سالمندان و تقسیم کار ملی جدی تر گرفته شود و به نیازهای این حوزه توجه داشته باشند.

    وی همچنین در پاسخ به پیشنهاد دکتر غفاری معاون وزیر بهداشت در امور مجلس که تاسیس آموزشکده برای تربیت نیروی مراقب جهت سالمندان را به مسئولان دانشگاه پیشنهاد داد، گفت: قطعا در این خصوص اقدام شده و کولیکولوم آن از طریق دانشگاه به مرکز ملی مهارت آموزی، تحت عنوان "سالمندیاری " ارائه و ثبت شده است.