متخصصان و اعضای هیات علمی حوزه سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی امروز (چهارشنبه) در آستانه روز جهانی سالمند (اول اکتبر- 9 مهرماه) در جمع خبرنگاران، از کمبود نیروی متخصص " طب سالمندی " در کشور، به عنوان جدی ترین چالش های حوزه سالمندی گفتند.

    دکتر احمد دلبری رئیس مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، دکتر یدالله ابوالفتحی ممتاز  و دکتر نسیبه زنجری اعضای هیات علمی گروه آموزشی و مرکز تحقیقات سالمندی این دانشگاه، مسایل و مشکلات حوزه سالمندی را در این نشست خبری مطرح کردند.

    دکتر دلبری درباره کمبود نیروی متخصص " طب سالمندی " در کشور با توجه به روند رو به رشد جمعیت سالمندان، گفت:  در ۴۰ سال گذشته میزان جمعیت سالمندان دو برابر شد و پیش بینی می شود که در سال ۱۴۳۰،  یک سوم جمعیت کشور و یا به عبارتی، ۳۰ درصد جمعیت کشور را سالمندان بالای 60 سال تشکیل بدهند،  و این درحالی است که متخصص طب سالمندی برای مراقبت از این قشر عظیم در کشور کم داریم، بطوری که بر اساس استانداردهای جهانی باید دو هزار و ۳۰ متخصص طب سالمندی به ازای این جمعیت از سالمندان در کشور داشته باشیم ، اما این رقم اکنون ۲۳ نفر است.

     وی خاطرنشان کرد: متاسفانه در چند سال اخیر، رشته طب سالمندی در کشور به دلیل تعارض منافع دیگر متخصصان مانند متخصصان بیماری های داخلی، حذف شد، در برخی مراکز استان ها فقط یک کارشناس طب سالمندی داریم که جوابگوی همه نیازهای سالمندان نیست و روند رو به رشد جمعیت سالمندان، ضرورت تربیت نیروی متخصص در رشته طب سالمندی در کشور را دو چندان می کند.

در خصوص کیفیت زندگی سالمندان، شرایط خوبی نداریم

     رئیس مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی همچنین به وجود ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار سالمند در کشور اشاره کرد و گفت: افزایش امید به زندگی در کشور طی سال های اخیر، قابل قبول بود و حتی از میانگین جهانی نیز بیشتر بوده است، به طوری که امید به زندگی در مردان ۷۴ سال و در زنان ایرانی ۷۶ سال است، اما در زمینه کیفیت زندگی سالمندان، شرایط خوبی نداریم و بیش از ۲۵ درصد آنان دچار اختلالات روانی، حدود ۳۰ درصد دارای مشکلات قلبی و ۹۰ درصد مبتلا به حداقل یک بیماری مزمن هستند.

تعداد تخت آسایشگاهی سالمندان در کشور با استانداردهای جهانی قابل مقایسه نیست

    دکتر دلبری در پاسخ به سئوال یکی از خبرنگاران در باره کمبود مراکز نگهداری سالمندان که با توجه به شرایط خانواده های ایرانی در آینده، این مشکل بزرگتر خواهد شد، گفت: اکنون ۱۴ هزار و ۵۰۰ تخت آسایشگاهی سالمندان در کشور وجود دارد، در حالی که ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار سالمند بالای ۶۰ سال داریم و در واقع می‌توان گفت که به ازای هر ۶۴۱  نفر بالای ۶۰ سال، یک تخت آسایشگاهی در کشور موجود است که نشاندهنده فاصله زیاد ما با استانداردهای جهانی است.

    وی از طرفی به هزینه ماهانه نگهداری یک سالمند در مراکز نگهداری سالمندان اشاره کرد و افزود: هزینه ماهانه هر سالمند در مراکز نگهداری مانند آسایشگاه کهریزک، بین ۹ تا ۱۱ میلیون تومان است و این در حالی است که حدود 30 درصد از مجموع  14 هزار و 500 تخت آسایشگاهی سالمندان در کل کشور را سالمندان مجهول الهویه و سر راهی اشغال کرده اند.

    دکتر دلبری در همین ارتباط ادامه داد: متاسفانه یارانه متناسب با این نیاز، در کشور نداریم و  باید سازمان‌های بیمه گر و دولت، توجه اساسی به بیمه خدمات طولانی مدت برای سالمندان داشته باشند و با توجه به اینکه جمعیت سالمندی کشور به سمت زنانه شدن پیش می‌رود و زنان سالمند آسیب پذیرتر از مردان سالمند هستند، جای خالی حمایت های بیمه ای برای دریافت خدمات طولانی مدت توسط سالمندان، بیش از هر زمان دیگر احساس می شود.

******

دکتر ممتاز عضو هیات علمی حوزه سالمندی، بر ضرورت پوشش بیمه ای برای مراقبت های دوره سالمندی تاکید کرد

    دکتر یدالله ابوالفتحی ممتاز عضو هیات علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی بر ضرورت افزایش مراکز نگهداری سالمندان و حمایت های بیمه ای جهت دریافت خدمات مراقبتی و نگهداری تاکید کرد و گفت: دولت و مراکز خیریه باید به تاسیس مرکز نگهداری سالمندان توجه اساسی داشته باشند و برای تکریم آنها باید خدمات مراقبتی و نگهداری در دوره سالمندی، تحت پوشش بیمه ها قرار بگیرند.

    وی افزود: اکنون نگرش جامعه به مراکز نگهداری سالمندان منفی است، در صورتی که برای افزایش و ارتقای کیفیت زندگی سالمندان باید تاسیس و گسترش این مراکز مورد توجه قرار بگیرد.

    دکتر ممتاز اظهار داشت: سالمندانی که قادر به مراقبت از خود نیستند، در مراکز نگهداری، بهتر زندگی می کنند.  در بسیاری از کشورها به ازای هر شش تا هفت سالمند، یک تخت در خانه‌های سالمندان وجود دارد و در ایران نیز لازم است مراکز سالمندی روزانه و شبانه روزی گسترش یابد، زیرا فردی که در شرایط اضطراری نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد، باید در این مراکز نگهداری شود.

    وی افزود: اگر بیمه مراقبتی و نگهداری در دوره سالمندی برقرار شود، اشتغالزایی نیز ایجاد شده و خدماتی مانند فیزیوتراپی و گفتار درمانی نیز برای سالمندان با پوشش مناسب بیمه‌ای ارائه می‌شود و سطح کیفی  زندگی سالمندان افزایش می‌یابد.

    این متخصص حوزه سالمندی در تکمیل سخنانش در خصوص ضرورت حمایت بیمه ها از خدمات خاص سالمندان، گفت: زنان سالمند، تاب آوری کمتری نسبت به مردان سالمند دارند و لذا، آسیب پذیرتر از مردان بوده و نیازمند حمایت و خدمات بیشتری بلحاظ اقتصادی و اجتماعی می باشند.

   دکتر ممتاز همچنین در باره کمبود نیروی متخصص طب سالمندی در کشور، تصریح کرد: سالمندی، بیماری نیست و وجود متخصصان طب سالمندی، ارائه خدمات در منزل و مراکز نگهداری توسط این متخصصان، کمک بزرگی به کیفیت زندگی این قشر می کند، در صورتی که طی سال های اخیر تربیت نیروی متخصص در این رشته متوقف شده است.

    وی افزود: هم اکنون، همین تعداد کم متخصصان طب سالمندی، اجازه تاسیس مراکز نگهداری سالمندان را نیز ندارند، درصورتی که سازمان نظام پزشکی کشور می‌تواند نقش موثری در این زمینه داشته باشد و گروه فارغ التحصیلان سلامت سالمندی را به عنوان عضو نظام پزشکی قلمداد کرده و جزو گروه کارشناسان پروانه‌دار مورد توجه قرار بدهد.

******

دکتر زنجری عضو هیات علمی حوزه سالمندی: سالخوردگی جمعیت، نیازمند یک سری زیرساخت‌ها است

    دکتر نسیبه زنجری عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی نیز در این نشست گفت: از سال ۱۴۲۰ تغییر و تحول ایجاد خواهد شد و در سال ۱۴۲۵ وارد فاز سالخوردگی و سالمندی می‌شویم، و فقر سالمندان، مشکلات صندوق‌های بازنشستگی، هزینه‌های بهداشت و درمان، انزوا و تنهایی سالمندان، مهمترین مشکلات سالمندان در ایران هستند که نیازمند زیرساخت هایی در این زمینه می باشد.

    وی به پاندمی کووید 19 در ایران و جهان اشاره کرد و افزود: همه گیری کرونا نشان داد که باید برای سالمندان، سیاست گذاری خاص داشته باشیم و در حیطه فناوری‌ کارهای زیادی را می توان برای این قشر انجام داد.

    وی به عنوان یک محقق و فناور در حوزه سالمندی ادامه داد:  در کشور پیشرفت هایی توسط شرکت های دانش بنیان در حوزه فناوری سالمندی انجام می شود و بعنوان مثال، نرم افزارهایی هستند که وضعیت سلامتی و اختلالات شناختی سالمندان را غربالگری کرده و بر اساس نتایج آن، سبک زندگی سالمند را تغییر می‌دهند.

    وی با بیان اینکه فاصله زیادی بین امید به زندگی و زندگی سالم در سالمندان وجود دارد، خاطرنشان کرد: ما با افزایش شاخص امید به زندگی در ایران روبرو هستیم، اما زندگی مطلوب نیست.

    این متخصص حوزه سالمندی در پاسخ به این سئوال که سالمندی سالم ، چگونه اتفاق می افتد، گفت:  برای رسیدن به سالمندی موفق و سالم باید به کمبودها توجه کنیم. باید سلامت جسمی و روانی، امنیت مالی و اقتصادی، به زیستن اجتماعی و ارتباط با دوستان تقویت شود. ۱۱ درصد افراد سالمند وضعیت مناسب دارند، در حالی که ۵ درصد نیازمند حمایت کامل هستند.

    وی، توجه به زندگی سالم و چند بعدی، توجه به تمام دوران زندگی حتی از دوران کودکی و توجه به نابرابری‌های توسعه ای را از جمله راهکارهای لازم برای زندگی مطلوب سالمندان برشمرد و افزود: بر اساس مطالعات انجام شده، سالمندان در استان های تهران، سمنان و فارس از وضعیت بهتری برخوردارند.